Czystek kreteński ( Cistus creticus )

Czystek kreteński, nazywany jest też różą skalną. Jest to krzew wieloletni, może osiągać wysokość 1 metra. Jego liście pokryte są włoskami, które wydzielają cenną żywicę – labdanum. Żywica ta chroni roślinę przed nadmiernym parowaniem wody co pozwala mu przetrwać w tych trudnych warunkach. Czystek naturalnie występuje na suchych terenach górskich basenu Morza Śródziemnego i Wysp Kanaryjskich.

Grecka oraz turecka medycyna ludowa wykorzystywała czystka do leczenia niepłodności, stanów lękowych, reumatyzmu, wrzodów, nadciśnienia, astmy, przeziębienia, infekcji grzybiczych, bakteryjnych, wirusowych. Był wykorzystywany do poprawy samopoczucia, odporności, leczenia trudno gojących się ran.

Z kolei w starożytności zapachową żywicę czystka stosowano do leczenia trudno gojących się ran i biegunki. Oraz produkowano z niej maści, olejki, perfumy i wykorzystywano jako zapach w pomieszczeniach takich jak łaźnie, czy świątynie.

Działanie lecznicze:

Przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze

Odpowiadają za nie głównie terpeny i polifenole. Zabijają one bakterie gram + i -, wykazują aktywność w stosunku do Helicobacter pylori, silnie hamują rozwój krętków Borrelia. To ostatnie działanie czystka wykorzystujemy w naszym preparacie Borreliarotect.

Przeciwwirusowe

Czystek wykazuje aktywność m.in. przeciwko wirusowi grypy i opryszczki.

Przeciwutleniające

Wolne rodniki to szkodliwe cząsteczki, które mogą uszkadzać DNA, prowadzić do mutacji, chorób nowotworowych, uszkadzać układ nerwowy (alzheimer, parkinson), prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych, przyśpieszać starzenie się organizmu.

Niekorzystne warunki stresogenne takie jak długotrwała susza lub wysokie temperatury wynikające z długotrwałego nasłonecznienia sprzyjają powstawaniu wolnych rodników.

Czystek chcąc chronić się przed wolnymi rodnikami wykształcił mechanizmy obronne w postaci związków o właściwościach antyoksydacyjnych. Są to flawonoidy, kwasy fenolowe i taniny. Neutralizują one wolne rodniki, dlatego opóźniają starzenie się organizmu, zapobiegają mutacjom DNA, uszkodzeniu lipidów, białek.

Przeciwzapalne, przeciwbólowe

Przeciwnowotworowe

Działanie cytotoksyczne i cytostatyczne czystka wykazano m.in. w raku szyjki macicy, piersi, prostaty, czerniaku, białaczce.

Spasmolityczne

Czystek rozluźnia mięśnie gładkie.

Dzisiaj czystek wykorzystuje się głównie w przeziębieniu, stanach zapalnych gardła, kaszlu, biegunce, chorobach układu krążenia, alergiach, owrzodzeniach, chorobach skóry, opryszczce, półpaśćcu.

W boreliozie działa zarówno przeciwkrętkowo jak i odstraszająco na kleszcze.

Ze względów smakowych, po zaparzeniu stosuje się go jako napój.

Wykorzystuje się go również do produkcji kosmetyków, perfum, kadzideł.

---

Brodziuszka wiechowata

Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata) to nieduży, jednoroczny krzew. Występuje w Azji (Indiach, Chinach, Pakistanie, Tajlandii), Afryce, Ameryce środkowej i południowej.

Podstawowymi składnikami aktywnymi rośliny są andrografolidy. Znajdują się one w całej roślinie, lecz najbardziej koncentrują się w jej liściach. Dlatego też jako surowiec wykorzystuje się naziemne części rośliny, rzadziej korzeń. Surowiec zbiera się wczesną jesienią, tuż przed kwitnieniem. Jest on wtedy bogatszy w składniki lecznicze.

Medycyna chińska wykorzystuje Andrographis do leczenia zakażeń płuc, ropni, grypy, czerwonki, biegunki, bolesnego oddawania moczu, leptospirozy.

W Indiach stosuje się ją w leczeniu malarii, syfilisu, czerwonki, zaburzeń jelitowych, nerwobóli, grypy (pandemia 1918), leptospirozy. Pobudza pracę wątroby, działa przeciw robakom,.

W Malezji wykorzystuje się ją w medycynie ludowej do leczenia cukrzycy i nadciśnienia.

Do lecznictwa zachodniego wkroczyła dopiero w drugiej połowie dwudziestego wieku. W Skandynawii i Stanach Zjednoczonych leczy się nią obecnie przeziębienia, grypy, a w połączeniu z farmaceutykami aids, nowotwory, boreliozę.

Brodziuszka działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwkrętkowo (leptospiroza,borelioza, syfilis, choroby przyzębia powodowane przez treponema denticola), przeciwpasożytniczo (malaria, leiszmanioza, filarioza, glista ludzka, pasożyt psi Dipetalonema reconditum), przeciwwirusowo. Przeciwnowotworowo w szerokim zakresie: białaczka, czerniak, rak odbytu, żołądka, skóry, piersi, prostaty, jelita grubego. Stymuluje układ odpornościowy, natomiast obniża reakcje autoimmunologiczne. Chroni wątrobę przed szeregiem szkodliwych substancji , skuteczna w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby, działa żółciopędnie. Przeciwzakrzepowo, uspokajająco, wykrztuśnie, przeciwbiegunkowo i przeciwcukrzycowo,

W boreliozie wykorzystuje się jej działanie przeciwkrętkowe, pobudzające odporność, ochronne na serce, przeciwzapalne. Przechodzi barierę krew mózg, działa uspokajająco, chroni wątrobę, działa żółciopędnie.

---

Koci pazur

Czepota puszysta nazywana jest też Kocim pazurem, Vilcacorą czy z łacińskiego Uncarią tomentosą. Występuje w lasach deszczowych Amazonii, Peru, Boliwii, Brazylii, Guajany, Paragwaju, Trynidadzie, Wenezueli, Ekwadorze, Panamie, Gwatemali, Kostaryce.

Pędy rośliny posiadają charakterystyczne ciernie pną się w górę po sąsiednich roślinach w poszukiwaniu słońca. Liany mogą mieć nawet 30 metrów długości. Surowcem jest korzeń i kora.

W Europie roślina pojawiła się w XIX wieku. Duże zainteresowanie rośliną w wielu krajach na świecie doprowadziło do nadmiernej eksploatacji jej stanowisk naturalnych. A to z kolei wymusiło konieczność zakładania plantacji w celu pozyskiwania surowca.

Działanie lecznicze

Plemiona indiańskie ze względu na działanie lecznicze czepoty stosują ją od dawna. Między innymi w leczeniu astmy, zapaleń dróg moczowych, artretyzmu, reumatyzmu, bólów kostnych, głębokich ran, stanów zapalnych, wrzodów żołądka, nowotworów, cukrzycy, gorączki, marskości wątroby, czerwonki, zapalenia prostaty, półpaśca, chorób skóry, nowotworów. A w skoncentrowanej formie wykorzystywali ją jako środek antykoncepcyjny.

Czepota pobudza układ odpornościowy. Powoduje wzrost ilości limfocytów co jest związane z przedłużonym ich przeżyciem w obwodowych organach limfatycznych, a nie zwiększoną ich produkcją.

Działa przeciwnowotworowo, poprzez indukcję apoptozy komórek rakowych, wykazuje właściwości cytostatyczne oraz antymutagenne.

Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie, przecidepresyjnie, przeciwirusowo, przeciwzakrzepowo, przecibiegunkowo, moczopędnie, obniża cholesterol, przyśpiesza gojenie ran.

Posiada właściwość wymiatania wolnych rodników i dzięki czemu chroni komórki.

Zastosowanie w boreliozie

W boreliozie stymuluje układ odpornościowy, powoduje wzrost ilości komórek CD57, których produkcję hamują krętki boreliozy. Działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie.

---

Rdest japoński

Występowanie

Rdest japoński ( Polygonum cuspidatum, Reynoutria japonica, Fallopia japonica ) jest rośliną, która naturalnie występuje w Japonii, Chinach, Tajwanie, Korei, Wietnamie, wyspach Kurylskich, Sachalinie.

Na początku XIX wieku sprowadzono go do Europy w celu dekoracji ogrodów i parków. W Niemczech wykorzystywano go do wzmacniania zboczy. Jednak rdest zaczął się silnie się rozprzestrzeniać, tworząc gęste zarośla, potrafiąc osiągać nawet 3 metry wysokości i zagrażając rodzimym gatunkom.

W Polsce uważa się go obecnie za gatunek inwazyjny, a wprowadzanie go do środowiska jest zabronione. Import, posiadanie, hodowla, rozmnażanie i sprzedaż wymagają pozwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Medycyna chińska

W Chinach, Japonii i Korei działanie lecznicze rdestu wykorzystuje się od dawna. Najczęściej stosuje się go w leczeniu żółtaczki, reumatyzmu, bolesnego częstomoczu, bolesnego miesiączkowania, infekcji bakteryjnych pochwy, krwawiących hemoroidów, ran, oparzeń, czyraków, infekcji dróg oddechowych. W tych krajach wykorzystuje się również jego walory kulinarne m. in. w sałatkach, zupach. Bywa nawet spożywany w postaci smażonej. Jako, że jest bogaty w witaminę C może być jej źródłem i służyć do uzupełnienia jej braków w organiźmie.

Działanie lecznicze

Surowcem wykorzystywanym w lecznictwie jest korzeń. Do głównych jego składników leczniczych należą m.in.: resweratrol, transresweratrol, emodyna, polidatyna.

Rdest japoński działa przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo ( silnie hamuje namnażanie Candida albicans ) oraz przeciwpasożytniczo.

Jest silnym modulatorem układu immunologicznego. Co jest szczególnie przydatne w chorobach pobudzających autoimmunologiczną odpowiedź organizmu, jak borelioza czy toczeń. Wzmacnia odpowiedź immunologiczną kiedy to konieczne, a redukuje nadmiernie pobudzoną.

Wpływa również na angiogenezę. Może pobudzać powstawanie nowych naczyń krwionośnych np. w oparzeniach, stanach zapalnych, retinopatii cukrzycowej, zwyrodnieniu plamki żółtej, udarze mózgu, chorobie wieńcowej. Albo hamować powstawanie nowych naczyń krwionośnych jak w przypadku guzów nowotworowych, odcinając do nich dopływ krwi.

Potrafi rozszerzać naczynie krwionośne, zmniejszać agregację płytek krwi, obniżać stężenie cholesterolu we krwi, przez co działa przeciwmiażdżycowo. Zjawisko to tzw. ,,paradoksu francuskiego,, pierwszy raz zaobserwowano we Francji. Zauważono, że codzienne spożywanie wina w umiarkowanych ilościach, głównie przez zawarty w nim resweratrol obniża ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, mózgowo-naczyniowych, naczyń obwodowych i nowotworów.

Resweratrol i transresweratrol jako fitoestrogeny mogą być pomocne w łagodzeniu objawów menopauzy u kobiet.

Może działać również przeciwzapalnie.

Potrafi redukować ilość kwasu żołądkowego przez co zapobiega wrzodom żołądka.

Jego składniki mogą przechodzić przez barierę krew-mózg. Działa uspokajająco na układ nerwowy. Ma właściwości przeciwutleniające.

Jego działanie przeciwkaszlowe i przeciwwirusowe pozwala go wykorzystać w infekcjach górnych dróg oddechowych.

W leczeniu oparzeń wykorzystuje się go ze względu na jego działanie przeciwbakteryjne, pobudzające powstanie ziarniny oraz pobudzające angiogenezę. Stymuluje przepływ krwi w poparzonej skórze, rozszerza naczynia krwionośne, pobudza gojenie uszkodzonych starych naczyń i powstawanie nowych. Zmniejsza blizny i obumieranie tkanek.

Zastosowanie w boreliozie

W boreliozie wykorzystuje się jego działanie: przeciwkrętkowe, modulujące układ odpornościowy, pobudzające angiogenezę ułatwiające dostarczenie substancji leczniczych do miejsc chorobowych, redukujące skórne objawy.

---